UNIDADE 0/ PANORAMA DA HISTORIA DA LINGUA (II): O nacemento, esplendor medieval e decadencia.
IV-
Nace o
galego e as peregrinacións a Compostela: Entre o VIII e
o IX o idioma que fala este reino de Gallaecia diferénciase claramente do que
se fala noutros puntos da península, xa non é latín. Polo sur da península os
musulmáns fanse fortes, pero van ter escasa presencia no norte. Descóbrese o
sepulcro de Santiago en Compostela. Aínda que se fala o galego o primeiro
documento escrito non aparece ata moito máis tarde, o ano 1228.
V-
O
esplendor medieval da nosa literatura: Nos séculos XII-XIII o uso do
galego xeneralízase mesmo na escrita e será entón cando aparecen as primeiras
expresións literarias en forma de cantigas. O desenvolvemento da arte románica
tamén será, en certa medida, unha consecuencia dos intercambios culturais do Camiño
de Santiago. A lírica galaico-portuguesa será o referente literario de poetas
de toda a península e unha das máis importantes de Europa. Ao longo destes
séculos, a pesares da independencia de Portugal no 1128, existía unha mesma
lingua ao norte e ao sur do Miño.
VI-
Decadencia
do XIV-XV e os Séculos Escuros XVI-XVIII : A desaparición
dunha nobreza galega que promocione a literatura en galego, ao ser substituída
por outra de orixe castelá, provocou un proceso de decadencia que non só fai
desaparecer o reino de Galicia, senón tamén a súa literatura culta. Son os séculos nos que a lingua galega
tras da caída da nobreza perde todo cultivo escrito, pero permanecerá viva
entre as xentes humildes, unha poboación iletrada que manterá a fala e unha
rica literatura de tradición oral, verdadeira sustentadora da nosa cultura ata
ben entrado o século XIX.
Apuntamento complementario:
Unha raíña de Galicia. Urraca.
Co nome de Urraca atopamos a varios personaxes, unha destas tres ou catro Urracas, será a primeira raíña galega documentada. Sirva tamén esta indagación para achegarmos á
Idade Media a adolescencia do galego-portugués que non tardará en gozar dun esplendor maxistral. Imos coas Urracas:
a) Urraca de Zamora, filla primoxénita de
Fernando I de León, señora de Zamora (ca. 1033 – 1101).
b) Urraca I, esposa de Raimundo de Borgoña e máis tarde de Afonso I de Aragón, e filla de Afonso VI (1082 - 1129).
c) Urraca de Portugal, esposa de Fernando II de León e filla de Afonso I de Portugal (1151 - 1188).
d) Urraca Afonso a Asturiana (Soto, Aller,
Asturias, 11331-Palencia, c. 1179), filla ilexítima de rei Alfonso VII de
León, raína consorte de Pamplona polo seu matrimonio co rei García Ramírez.
Para aclarar o lío imos na procura da información precisa no seguinte vídeo:
ACTIVIDADES:
1- Cal das tres
Urracas é a considerada por
moitos a primeira raíña de Europa?
2- Que estaba pasando coa lingua no tempo no que reinaba Urraca?
Para responder a esta pregunta imos
lembrar o seguinte esquema da historia da Lingua e Literatura galegas que
estudamos o curso pasado:
