COMENTAMOS UNHA CANTIGA?

 Que é un comentario de texto? IDENTIFICAR E ARGUMENTAR O SEU TEMA CENTRAL

 Identificar e argumentar o tema ou a idea central dun texto literario a partir da análise dos seus recursos estilísticos (de contido semántico, os de carácter formal, mesmo os fonolóxicos, especialmente se falamos dun texto lírico) e tendo sempre moi presnete o contexto cultural, histórico e social do mesmo.

Bótalle unha ollada ao esquema dun comentario de textos:

A cuestión do autor/a? IDENTIFICAR O AUTOR/A 

Hai comentario que nos esixen que asociemos o texto a un autor ou a unha corrente literaria. Tam´ne pode haber ocasións nas que se nos informe sobre o autor/a e contemos con ese dato para comezar o noso comentario. 

Non é pouco importante coñecer o autor ou autora do texto, polo que isto significa á hora de datar e contextualizar ese texto no conxunto da súa obra escrita como para localizar o noso comentario nun determinado contexto literario e a época na que foi composto.

 

COMENTAMOS UNHA CANTIGA DE AMIGO?

Imos facer un comentario dunha cantiga de amigo, dun texto único dun autor do que sabemos pouco máis que escribiu este texto no século XIII. Chamábase Mendiño ou Meendinho, era da Ría de Vigo probablemente e só se coñece del este texto:

Sedia-m' eu na ermida de San Simión

e cercaron-mi-as ondas que grandes son.

Eu atendend´o meu amigu'! E verrá?

 

Estando na ermida, ant' o altar,

cercaron-mi-as ondas grandes do mar.

Eu atenden[d´o meu amigu'! E verrá?]

 

E cercaron-mi-as ondas que grandes son:

non ei [i] barqueiro nen remador.

Eu [atendend´o meu amigu'! E verrá?]

 

E cercaron-mi-as ondas do alto mar:

non ei [i] barqueiro ne sei remar.

Eu aten[dend´o meu amigu'! E verrá?]

Non ei i barqueiro nen remador:

morrerei “eu”, fremosa, no mar maior.

Eu aten[dend´o meu amigu'! E verrá?]

 

Non ei [i] barqueiro nen sei remar:

morrerei eu, fremosa no alto mar.

Eu [atendend´o meu amigu'! E verrá?]

1-LECTURA E INFORMACIÓN (Consultar o dicionario no caso de dúbidas na comprensión)

Este texto é un texto escrito en galego-portugués e haberá palabras ou expresións que teñamos que consultar.

Por exemplo atendendo: Será "esperando" relacionable con verbo atendre do francés.

verrá: do verbo vir en futuro  "virá, chegará "

2- LOCALIZACIÓN: (Datar ou contextualizar o texto nunha época, unha autoría concreta axuda tanto a identificar o tema como a elaborar os argumentos que logo daremos no comentario)

Neste caso contamos como punto de partida o nome do autor: Meendinho, un xograr da contorna da Ría de Vigo que vive no século XIII en pleno esplendor medieval da Lírica galego-portuguesa, logo será unha mostra do vigor e da gran difusión deste tipo de textos amorosos. 

3- INTERPRETACIÓN

3.1 ASUNTO, TEMA E PUNTO DE VISTA:

Asunto (Unha especie de resumo nun parágrafo, feito coas nosas palabras que nos axuda a deducir o tema central)

Unha muller sentada na capela da illa de San Simón na que espera ao seu namorado. Atopase rodeada pola marea que vai subindo e medrando, sen que ela atope o que a leve á terra polo que pensa que vai morrer mentres se pregunta insistentemente se virá o seu amigo. 

Tema (Identificar a idea central do texto usando unha frase ou clásula breve e clara) 

Cal cres que podería ser?_________________________________

Punto de vista: ( Determinar a voz que utiliza o autor) As cantigas de amigo adoitan usar unha primeira persoa, un eu denominado eu escénico porque non se corresponde co autor, fala dos seus sentimentos por boca dunha muller. 

3.2 ESTRUTURA ( Partes nas que podemos dividir o texto. Debemos ter sempre como referencia o tema procurando argumentar esta división, de aí que analicemos que relación se establece entre cada unha das partes nas que o dividimos)

Intenta facer unha división en partes:

Tendo en conta o tema central, a que responde esta división?

As cantigas de amigo son textos líricos, pero presentan curiosamente aspectos narrativos como a presenza de personaxes, espazos... logo podemos facer notar cales son os desta cantiga:

3.3 LINGUAXE: A análise da linguaxe é o núcleo do comentario o que nos debe levar maior atención, esforzo e extensión. Recomendamos seguir un esquema de análise por niveis que atenden aos contidos semánticos e os seus recursos (do que deduciremos o ton do texto), aos recursos formais (que nos indican o ritmo do texto) e os fonolóxicos ou musicalidade sonora e os seus recursos.  Sempre teremos como referencia o tema central porque estamos xustificando a certeza do tema escollido, confirmando coa análise que foi correcta a nosa elección.

NIVEL SEMÁNTICO: Analizamos os campos semánticos que aparecen como relevantes no texto nunha especie de "cadeas léxicas" como: ________________

Estas cadeas léxicas lévannos seguramente a recursos de contido como: metáforas e símbolos habituais neste tipo de textos que tentaremos destacar e explicar: ________________

A seguir debemos deducir ton ou calidades que lle acaen a esta cantiga tendo en conta todo o analizado neste apartado e o tema central, claro está.

NIVEL MORFOLÓXICO: Analizamos os recursos formais (de falta ou presenza de repetición fundamentalmente) algo que nas cantigas se percibe axiña.

Deducimos o seu ritmo que será lento (tamén chamado negativo) sempre que haxa recursos de repetición (de non os haber sería ritmo rápido ou positivo).

NIVEL FONOLÓXICO: analizamos recursos que contribúan á sonoridade ou musicalidade do texto e a súa relación con outros recursos e co tema central. Ao tratarse dun textolírico a medida e a rima pertencen a este apartado.

4- VALORACIÓN: Argumentación final poñendo en relación o analizado en cada apartado anterior co tema central escollido. Ademais debemos valorar para rematar o comentario a aportación deste texto ao conxunto de obras do autor/a, da época da que estamos a falar e no contexto socio-cultural que se escribiu.  Neste caso o peso do tradicional e trobadoresco nesta cantiga.